Na odbywający się w Warszawie 9.12.1956 r. Zjazd Delegatów Placówek Terenowych PTTK, w wyniku którego powstała Komisja Turystyki Podwodnej przy Zarządzie Głównym PTTK, obecne KDP – z Gdańska przyjechał inż. Jan Hiszpański.
Inż. Jan Hiszpański brał udział w tym zjeździe jako przedstawiciel ówczesnych Zakładów Mechaniki Precyzyjnej Gdańsk-Wrzeszcz i jeszcze przed dyskusją poinformował uczestników, że jego zakłady przystępują do produkcji aparatów powietrznych opartych na CG (Cousteau) i Draegerze. Jak wykazała historia, była to prawda, gdyż w 1957 r. na rynku pojawił się oparty na CG aparat Neptun, a wkrótce potem oparty na Draegerze aparat Mors.
Urodzony w Łącku w 1933 r. Hiszpański, wojnę spędził wraz z rodziną w Warszawie, a w 1945 r. owdowiała w czasie wojny matka przeniosła się z dziećmi do Gdyni. Hiszpański ukończył tu liceum jako prymus i miał prawo studiować na dowolnym wybranym przez siebie uniwersytecie, bez egzaminu, ale ….zakwalifikowany jako „wróg ludu” musiał pożegnać się ze studiami. Podjął pracę w stoczni jako robotnik, i udało mu się trochę później, już jako przedstawicielowi klasy robotniczej, dostać na studia na Politechnice Warszawskiej, którą ukończył w 1955 r. uzyskując tytuł inżyniera lotnictwa. W 1956 r. podjął pracę w Zakładach Mechaniki Precyzyjnej (producent wag analitycznych) gdzie wspierając swoje hobby, jakim było nurkowanie – doprowadził do rozpoczęcia w tym zakładzie produkcji niezależnych aparatów do nurkowania, pierwszych w Polsce. Kilka swoich produktów opatentował, napisał też książkę „Samodzielne powietrzne aparaty nurkowe” stanowiącą podstawę wiedzy o ówczesnych aparatach powietrznych polskich i zagranicznych do dziś.
Do 1966 r. wiele jego felietonów o nurkowaniu i sprzęcie nurkowym można było znaleźć w miesięcznikach takich jak „Morze” , „Ziemia” czy Świat”.
Po wielu perturbacjach, w 1967 r. wraz z rodziną Hiszpański wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie ukończył studia doktoranckie w Illinois Institute of Technology w Chicago i UCLA. Ukończył MBA na UCLA i kontynuował projektowanie sprzętu do nurkowania dla firmy Dacor w Chicago. Na początku lat 70. przeprowadził się do Kalifornii, gdzie ponad 30 lat pracował w swoim zawodzie, w przemyśle lotniczym i był dyrektorem zarządzającym czterech różnych zakładach lotniczych . W firmie Cal Swiss w Pasadenie doprowadził do udanej fuzji z wiodącą firmą produkującą sprzęt lotniczy i kosmiczny, Gorko Industries. Do przejścia na emeryturę pracował jako dyrektor techniczny Ontic Engineering. Co roku wracał do Gdyni i utrzymywał kontakt z rodziną, bliskimi przyjaciółmi i rówieśnikami. Odwiedził także Muzeum Nurkowania w lipcu 2013 r. Uwielbiał jeździć na nartach robił to dobrze aż do 80. roku życia posiadał żaglówki i często żeglował, pływał codziennie i pilotował małe samoloty i szybowce.
Autor: Karina Kowalska
Karina Kowalska – magister nauk politycznych i dziennikarstwa, absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego. Od wielu lat zajmuje się historią nurkowania. Przetłumaczyła z języka angielskiego na język polski takie książki jak: „Nauka nurkowania w weekend”, „Meandry dekompresji”, „Przewodnik nurka po wraku XIX żaglowca” i „Archeologia pod wodą” profesora G. Bassa. W roku 2006 założyła i dotąd prowadzi w Warszawie Muzeum Nurkowania. W ramach wydawnictw Muzeum opublikowała wiele artykułów w czasopismach tematycznych oraz własne pozycje książkowe takie jak: „Nurkowie Marynarki Wojennej RP 19191-1939 w fotografii” (we współpracy z W. Wachowski); „Nurkowie z wraku Gneisenau”; „Meduza pierwszy polski eksperyment batynautyczny”; „Sprzęt nurków bursztynowych XIX w.”; „Sprzęt nurkowy w Polsce 1945-1989”; „ Nurkowie Marynarki Wojennej RP 1939-1945 we wspomnieniach”; ”Historia Kaszëby Bronka Kąkola nurka Biura odbudowy Portów”; „K.H. Klingert obywatel Wrocławia” (we współpracy z J. Wasiak). Od 10 lat wykłada historię nurkowania i historię archeologii podwodnej w Instytucie Archeologii UW na studiach podyplomowych.